In het zuidelijkste stukje Nederland ligt de Sint-Pietersberg. Aan de rand van en met uitzicht op de stad Maastricht en de Maas. Voor velen is dit het eindpunt van Nederlands bekendste langeafstandswandelpad, het Pieterpad. De Sint-Pietersberg omvat een diversiteit aan wandelpaden, bezienswaardigheden en te beleven activiteiten.
Sint-Pietersberg
De Sint-Pietersberg heeft een hoogte van 171 meter. De berg, die eigenlijk ‘slechts’ een heuvel is, gevormd door (af)graafwerk, heeft je veel te bieden. Op de kop van de berg ligt het Fort Sint Pieter met diverse grotten. Aan de Maaszijde tref je de ENCI-groeve en de Zonneberggrot, buitengoed Slavante en kasteelruïne Hoeve Lichtenberg.
De zeldzame kalkhellingen en het unieke klimaat maken het gebied tot een uniek natuurparadijs. Daarnaast vind je er diverse horeca en een midgetgolf en het ligt slechts op 1,5 km van het centrum van Maastricht.
Fort Sint Pieter
Fort Sint Pieter is een 320 jaar oud voormalig verdedigingswerk voor de stad Maastricht. Het indrukwekkende fort staat parmantig op een heuvel bij de entree en biedt je een prachtig uitzicht. Je kunt er deels vrij rondwandelen. Daarnaast zijn er via Maastricht Underground diverse excursies te boeken, waarbij je dieper en hoger het fort in en op gaat. Ook de toegang tot de grotten Noord is via Fort Sint Pieter en je treft er het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten.
ENCI-groeve
De ENCI-groeve is een kalksteengroeve aan de Maaszijde van de Sint-Pietersberg. Het is ontstaan door winning van kalksteen (ofwel mergel) door de Eerste Nederlandse Cement Industrie. Tegenwoordig vindt er geen productie meer plaats.
Na de productiesluiting is het beheer van de groeve overgedragen aan Natuurmonumenten, die het voor een groot deel terug heeft gegeven aan de natuur. Het is een bijzonder landschap in Zuid-Limburg én Nederland.
Bezienswaardigheden in de groeve
De ENCI-groeve is een bezienswaardigheid en attractie an sich. Het is een magisch on-Nederlands gebied en stukje natuur. Van alle hoeken biedt het fantastische uitzichten, er graast een schaaps- en geitenkudde en je vindt er de Oehoevallei. De meertjes zijn azuurblauw en het hoogtepunt is uiteraard de 40 meter hoge stalen trap naar het zwevende uitzichtplateau. Daarnaast laten de hoge kalkstenen wanden vol gaten en kleine grotten je de geschiedenis zien.
Toegankelijkheid
De (betaalde) parkeerplaats bij Fort Sint Pieter te Maastricht, genaamd het Oog van Sint Pieter, is de perfecte uitvalsbasis voor de start van een wandeling en de vele bezienswaardigheden. Het adres is Luikerweg 80 in Maastricht. Bij de parkeerplaats vind je twee horecagelegenheden, Chalet Bergrust en Brasserie Monte Nova met naastgelegen minigolfbaan.
Wil je alleen de ENCI-groeve bezoeken, dan is Châlet d’n Observant aan de zuidkant van de groeve en vlak aan de Belgische grens de perfecte uitvalsbasis. Adres: Kanaaldijk 117 te Maastricht.
De gele wandelroute
Er zijn diverse bewegwijzerde wandelroutes te volgen, van diverse afstanden. Maar de gele (rechthoek) wandelroute van 7 km leidt je over en om de Sint-Pietersberg. Het is de enige route die dwars door de ENCI-groeve en langs de diverse bezienswaardigheden loopt. Via de website van Natuurmonumenten is deze route ook te vinden als de Groeveroute.
De diverse hoogteverschillen en steile stukken en de structuur van het wandelpad (veelal grind en losliggende stenen) maakt deze route een stuk zwaarder. Met 7 km is het dan ook een best pittige route. Daarnaast is het waardevol om vanwege de vele bezienswaardigheden voldoende tijd uit te trekken voor deze wandeling.
Met de klok mee
Je kunt de route in twee richtingen wandelen, het beste is met de klok mee. Op deze manier wandel je namelijk via de trap de groeve in, naar beneden. Zo hoef je niet 210 treden omhoog te klimmen. Ook heb je dan een adembenemend uitzicht over de groeve tijdens het afdalen. Persoonlijk vind ik dit ook een mooier beeld.
Je start vanaf de parkeerplaats met je gezicht naar chalet Bergrust aan de linkerzijde, langs het hondenlosloopgebied. Al snel wandel je door een stukje bos, waarna je na ongeveer 1,5 km het uitzichtplateau oploopt. De Pieterpad-wandelaars kunnen hier hun zegen behalen, dit is het eindpunt van de 485 kilometer lange tocht.
Zwevend uitzichtplateau
Vanaf dit bekende plateau heb je een fantastisch uitzicht over de magische groeve met azuurblauwe meertjes. 40 meter kijk je naar beneden. De industrie van de ENCI is nog goed zichtbaar, maar ligt er vervallen bij.
Vervolgens daal je 210 treden af naar beneden langs schitterende mergelwanden en kom je uit in een grotgedeelte, waar het pad doorheen loopt. Hier is te zien hoe in de groeve de mergel werd gewonnen. De ingang is afgesloten, maar je kunt nog wel de wanden zien. Je vervolgt het pad en wandelt verder door de groeve. Als je geluk hebt, tref je de schaaps- en geitenkudde die er graast.
Informatieborden
Langs het pad zijn diverse informatieborden geplaatst over de geschiedenis, de veranderingen en de toekomstplannen en de ombouw naar natuurgebied.
Midden in de groeve is Bistro Hoffmanni gevestigd. Deze is echter alleen geopend in het weekend. Aan het eind van de groeve kom je aan bij Chalet D’n Observant. Hier is een klein informatiecentrum te vinden.
De dalen van de Sint-Pietersberg
Na Châlet d’n Observant verlaat je de groeve en steek je de Sint-Pietersberg over richting het Popelmondedal, de westkant van de berg. Dit dal grenst aan het Jekerdal en via de flank wandel je noordwaarts terug richting Fort Sint Pieter.
Je wandelt hier weer het bos in en via een aantal haarspeldbochten klim je omhoog naar een akkerlandgebied. Waar je vervolgens langs de oude groeves van de Duivelsgrot en groeve Duchateau komt. In het Jekerdal kijk je op een gegeven moment uit op het prachtige Chateau Neercanne.
Uitkijkpunt Kiekoet en de Oehoevallei
Richting het einde van de rondwandeling kom je langs uitkijkpunt Kiekoet, van waaruit je een prachtig uitzicht hebt over de Oehoevallei. Sinds 1997 broedt hier de oehoe. De vallei is niet direct toegankelijk. Het is dus de kunst en hopen dat je deze prachtige vogel kunt spotten.
Aan het eind wandel je via de bovenzijde om het fort heen en naar beneden, waar je bij de horeca kunt genieten van een heerlijk stuk Limburgse vlaai of een Belgisch biertje. Nog even nagenieten van een prachtige rondwandeling en de schitterende natuur.
De 100 leukste dagjes weg voor pensionado’s
Het onbetwiste nummer 1 pensioen boek van Nederland. Een prachtig cadeau, ook voor jezelf.
De 100 mooiste e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
Dit artikel is geschreven door:
Geschreven door gastschrijver Dianne Ebrecht (1973).
Geboren en getogen Sallandse en moeder van twee zonen. Inmiddels al 25 jaar gelukkig in de Achterhoek. Dianne houdt van wandelen, waarbij haar fotocamera vaak mee op pad gaat. Haar wandeltips bundelt ze ook op haar eigen website.