Bossen, heide- en zandvlaktes, vergezichten, dalen en heuvels en akkers. Planten, bloemen en bijen, vogels, herten, reeën, zwijnen, grazende schaapskuddes en runderen. Wandelen, fietsen, mtb’en, hardlopen, paardrijden; dit alles biedt de Sallandse Heuvelrug. Een nationaal park waar de natuur haar pracht laat zien, in alle seizoenen van het jaar.
De Sallandse Heuvelrug wordt omsloten door aan de noordzijde Nijverdal met de Noetselerberg en een groot bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer. Aan de westzijde Haarle met de Sprengenberg en informatieschuur De Pas van Natuurmonumenten. En aan de zuidzijde Holten met de Holterberg en natuurmuseum. Aan alle zijden zijn diverse horecagelegenheden met natuurlijke speelvoorzieningen voor kinderen.
In het walhalla van wandelpaden leid ik je in dit artikel rond over de Sprengenberg aan de westzijde bij Haarle, met een combi van de oranje (6 kilometer) en groene wandelroute (4,5 kilometer) met voornamelijk zandpaden.
De Sprengenberg
De Sprengenberg is als landgoed in beheer bij Natuurmonumenten. Uitgangspunt voor wandelingen is Erve De Pas (Molenweg 2 in Haarle) met een groot parkeerterrein (volg de bewegwijzering), horeca en het Oerrr speelbos.
Natuurmonumenten heeft diverse wandelroutes uitgezet in verschillende afstanden, welke via hun website te volgen en downloaden zijn. Sommige routes zijn gemarkeerd. Heb je de beschikking over routenavigatieapps of een gedetailleerde wandelkaart, dan kun je uiteraard ook zelf een route samenstellen. Ter plaatse kun je middels de diverse informatieborden je keuze bepalen.
Palthetoren
De Sprengenberg dankt haar naam aan het huis, Palthetoren genaamd, op de heuvel Sprengenberg. Deze is in 1903 gebouwd, in opdracht van de toenmalige eigenaar Van Wulfften Palthe. De Palthetoren is vanuit de omgeving opvallend te zien. Een hoge smalle kasteelachtige witte toren, een ècht plaatje in het landschap.
De landgoedroute
Als je start bij Herberg De Pas, bij wandelknooppunt E09, volg je de paaltjes met oranje pijlen, ook wel aangegeven als de landgoedroute. Je loopt een boslaan in, de Sprengenbergerweg, het fiets-/voetpad in zuidelijke richting volgend. Aan je rechterhand kom je al snel een kleine heidevlakte tegen. Je wandelt deels over en langs de heidevlakte en door bosgebied, waar ook nog een grafheuvel is gelegen. Op een gegeven moment kom je uit recht tegenover de Palthetoren, een sprookjesachtig gezicht.
Heide en rododendrons
De oranje route brengt je vervolgens naar de rand van het grotere heidegebied, de Vliegveldhei, waar je ook een schaapskudde kunt treffen. Iets verderop terug om het landhuis heen, wandel je langs een enorme rododendronhaag. Wandel je hier in mei, dan staat deze volop in bloei en vergaap je je aan deze prachtige bloemenzee, echt bijzonder om te zien. Ook verder om het landhuis heen zie je een enorme hoeveelheid rododendrons en azalea’s in vele kleuren.
Heksenhuisje en verzonken kerk
Verderop in het bos kom je vervolgens het voormalige badhuisje bij de kolk tegen. Deze wordt door de dorpsbewoners van Haarle ook wel ‘het heksenhuisje’ genoemd, door de vertelde verhalen van kleuterleidsters bij lokale schoolreisjes. Er gaat ook nog een legende rond over de vijver; doordat de vorm enigszins op de plattegrond van een kerk leek, vertelden boeren in de buurt dat hier een kerk verzonken was, waardoor de plek ‘de verzonken kerk’ wordt genoemd.
Het hoogste punt
Bij wandelknooppunt F75, op de kruising met de Paltheweg en de Bergweg Haarle, wandel je verder rechtsaf. Vanaf hier volg je de groene pijlen vanuit het bos richting de heidevlakte. Dit heidegebied heet de Koningsbelt, het hoogste punt van de Sallandse Heuvelrug. Bij wandelknooppunt F79 op de vlakte heb je een prachtig uitzicht over de grootste vlakte van dit gebied. Van half augustus tot begin september is het hier één grote paarse heidezee, een schouwspel om te zien. Hierna wandel je weer verder terug richting het bos en blijf je de groene pijlen volgen. Wandel je in de herfst deze routes, dan biedt het bos uiteraard een kleurenpalet aan bladeren en takken.
Schaapskooi
Slingerend door het bos kom je vlak voor wandelknooppunt F72 langs de schaapskooi. De schapen verblijven voornamelijk op de heidevlakte. De schaapskooi is te klein om de hele kudde te herbergen, maar wordt vooral gebruikt als ziekenboeg en voor trainingen. De schaapskudde helpt ook bij het beheer van de heide. De grazende schapen voorkomen dat het gebied verandert in bos. Ze trappen de moslaag open, waardoor bloemen en planten die van nature op de heide voorkomen weer een kans krijgen.
Na de schaapskooi wandel je langs bos- en akkerrand van de Haarler Enk. In juni en juli staat het er vol met graan en wilde bloemen, het zomerseizoen markerend. Vervolgens kom je weer aan bij het parkeerterrein van Erve De Pas en het eindpunt van deze wandelroute.
Tipje tot slot: in het boek ‘Nederland – ontdek onze mooiste natuur’ vind je een heel hoofdstuk over Nationaal Park Sallandse Heuvelrug.
GRATIS VERZENDING
De 100 leukste dagjes weg voor pensionado’s
Het onbetwiste nummer 1 pensioen boek van Nederland. Een prachtig cadeau, ook voor jezelf.
GRATIS VERZENDING
De 100 mooiste
e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
De 100 leukste dagjes weg voor pensionado’s
Het onbetwiste nummer 1 pensioen boek van Nederland. Een prachtig cadeau, ook voor jezelf.
De 100 mooiste e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
Dit artikel is geschreven door:
Geschreven door gastschrijver Dianne Ebrecht (1973).
Geboren en getogen Sallandse en moeder van twee zonen. Inmiddels al 25 jaar gelukkig in de Achterhoek. Dianne houdt van wandelen, waarbij haar fotocamera vaak mee op pad gaat. Haar wandeltips bundelt ze ook op haar eigen website.
