Denk je aan ’s-Hertogenbosch, dan is waarschijnlijk het eerste dat in je opkomt: een Bossche bol, de Sint-Janskathedraal of Jheronimus Bosch. Het zijn in ieder geval drie iconen waar veel bezoekers voor naar de charmante hoofdstad van Noord-Brabant afreizen. Hoe leuk is het dan om je eens onder te dompelen in een ander aspect van de stad: het water in en om ‘s-Hertogenbosch. Tijdens een mooie wandeling ontdek je het allemaal.
Wandeling ‘s-Hertogenbosch en het water
Het is niet toevallig dat de stad ‘het afvoerputje van Brabant’ wordt genoemd. Klinkt niet als een charmante bijnaam, maar wat men ermee bedoelt is dat de stad erg laag ligt. Daardoor vloeien er veel waterlopen samen. En die aanblik is meer dan de moeite waard om eens na te lopen.
Eerst even een bakske koffie
De 9 kilometer lange wandeling ’s-Hertogenbosch en het water voert je langs een aantal historische waterwerken. Het officiële beginpunt is het centraal station en na amper een halve kilometer wandelen, kom je al in de verleiding om te pauzeren. Want aan de Stadsdommel, net over de Wilhelminabrug, lonkt het Bolwerk Sint Jan. Met een stadspark op het dak en een heerlijk terras op waterniveau. Je zou bijna ‘vergeten’ dat je eigenlijk ging wandelen.
Heen en weer, heen en weer
Gelukkig telt ‘s-Hertogenbosch heel veel gezellige terrasjes, zeker ook langs deze wandeling. Die gaat weer verder langs het water, de binnenstad uit. Natuurlijk wel via het standbeeld van Zoete Lieve Gerritje, waar zich ook de opstapplaats bevindt voor een rondvaart over de Binnendieze.
Via een avontuurlijk vlonderpad onder een verkeersbrug kom je uit bij de ‘Moerasdraak’: een pontje dat je zelf naar de overkant van rivier de Dommel moet draaien. ‘Moerasdraak’ is trouwens één van de bijnamen van de stad. Daarna gaat de route verder over een dijk. Met links uitzicht op de oude stadswallen en sluizen en rechts op het natuurgebied Bossche Broek.
Een Groote Hekel aan de rand van de stad
De Binnendieze is het meest beroemde ‘water’ van ’s-Hertogenbosch. Het is een stelsel van waterlopen binnen de stadsmuren, deels overwelfd. Vroeger was de Binnendieze belangrijk als watervoorziening, wasplaats, maar ook voor het lozen van afval. Tegenwoordig is het een toeristische trekpleister vanwege de vaartochten. Erg leuk om eens te doen, soms vaar je onder de oude huizen van de stad door. Ondertussen vertelt de gids interessante verhalen over de geschiedenis van de stad. Bij de keersluis ‘De Groote Hekel’ stroomt het Dommelwater de binnenstad in en wordt het Binnendieze.
Museum of winkels?
De wandelroute gaat echter nog even langs de rand van de stad en de Dommel verdwijnt uit het zicht. Het volgende koffie- of lunchadres is niet te missen. Tussen de Zuid-Willemsvaart en de Aa zit Café Herman. Gevestigd in een oude watertoren, die overigens meer op een kasteeltoren lijkt. Deze wateropslagplaats werd gebouwd om de inwoners van ’s-Hertogenbosch tijdens een cholera- epidemie te voorzien van zuiver drinkwater.
Het water van ’s-Hertogenbosch maakt nu even plaats voor winkels. Een voordeel van deze niet zo lange wandeling: je hebt tijd genoeg om even in wat leuke winkeltjes rond te snuffelen. Of om naar een museum te gaan, want je passeert onder andere het Oeteldonks Gemintemuzejum. Dit carnavalsmuseum ligt pal aan de Binnendieze, op een stil plekje, buiten het rumoer van het centrum. Het is – heel toepasselijk – geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 13.11 uur tot 17.11 uur.
De laatste kilometers in ‘s-Hertogenbosch
In plaats van naar de winkeletalages kijken, zou je in het centrum ook eens naar boven moeten kijken. De stad heeft veel historische huizen voorzien van een houten gevelbord, waarop een verwijzing naar de historie van het pand staat. Maar misschien wordt je aandacht toch getrokken naar het krijtbord, waar in grote letters de enige echte Bossche bol wordt aangeprezen. Neem de tijd, want het is nu niet ver meer naar het eindpunt van de wandeling. Via de Binnenhaven kom je weer bij de Wilhelminabrug en het centraal station.
Praktisch
- Deze wandeling staat beschreven in een informatief gidsje van ‘De Paadjesmakers’. Deze enthousiaste wandelaars hebben een tiental thematische wandelgidsen over hun stad uitgebracht. Je kunt ze via hun website bestellen, maar ze zijn ook te koop op verschillende plekken in de stad.
- Start- en eindpunt van de wandeling is het centraal station van ’s-Hertogenbosch.
- Kom je met je eigen auto, dan kun je die het beste parkeren op een van de transferia. Een bus brengt je naar het centrum, daar kun je de route op elk punt oppikken.
GRATIS VERZENDING
De 100 leukste dagjes weg voor pensionado’s
Het onbetwiste nummer 1 pensioen boek van Nederland. Een prachtig cadeau, ook voor jezelf.
GRATIS VERZENDING
De 100 mooiste
e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
De 100 leukste dagjes weg voor pensionado’s
Het onbetwiste nummer 1 pensioen boek van Nederland. Een prachtig cadeau, ook voor jezelf.
De 100 mooiste e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
Dit artikel is geschreven door:
Dit artikel en fotografie zijn een bijdrage van gastschrijver Margo Kwinten.
Margo is projectleider sociaal domein/bibliothecaris. Samen met haar man loopt ze momenteel het Zuiderzeepad. Als echte bibliothecaris leest ze veel, haar interesse in cultuur en geschiedenis brengen haar naar bijzondere plaatsen in Europa. Eilanden fascineren Margo in het bijzonder, daar schrijft ze over op haar blog.
