Museum Boerhaave laat vijf eeuwen wetenschapsgeschiedenis in Nederland zien, met een focus op geneeskunde. Dat lijkt misschien saai maar zoals het museum het zelf zegt, draait het in de wetenschap om nieuwsgierigheid, lef, creativiteit en doorzettingsvermogen. Saai is anders dus. Niet voor niets werd het museum uitgeroepen tot ‘European Museum of the Year 2019’.
Wie was Boerhaave?
Herman Boerhaave (1668 – 1738), een Leidse hoogleraar medicijnen, was zo’n bevlogen wetenschapper. Hij verliet de ivoren toren van de wetenschap en zocht samen met zijn studenten patiënten op in het Caecilia Gasthuis, een ziekenhuis voor de armen. Hij was daarmee een grondlegger van de patiëntenzorg. Boerhaave streed tegen allerlei vooroordelen en dwalingen in de geneeskunde; hij zocht naar bewijzen en een praktische aanpak. Dit Gasthuis huisvest nu het museum.
Anatomisch theater
Al direct na de entree van het museum loop je tegen het ‘anatomisch theater’ aan. Dit is een replica van het theater dat gebouwd werd in 1594. Een ronde en trechtervormige ruimte met in het midden een snijtafel. De gemeente leverde hier regelmatig lijken af van opgehangen boeven. Op de tafel in het midden werden deze lijken opengesneden zodat de studenten goed konden zien hoe de mens er van binnen uitziet. Neem plaats in het theater en door middel van videoprojecties krijg je een indruk hoe dat eraan toe ging.
Besmet!
Museum Boerhaave bereidde een tentoonstelling voor over besmettelijke ziekten en pandemieën. Er was nog niets aan de hand maar toen de opening naderde kon de tentoonstelling niet open vanwege … een besmettelijke ziekte: Corona of Covid-19. Dat gaf het museum wel de gelegenheid en tijd om de expositie aan te passen aan de nieuwe pandemie en dat hebben ze ook gedaan. Actueler kan een tentoonstelling niet zijn.
Alles komt voorbij en frappant is ook de overeenkomst met eerdere pandemieën als bijvoorbeeld de pest maar ook recenter Aids, Ebola, Sars. De protesten tegen maatregelen, de pijn van de scheiding door quarantaine, de zoektocht naar vaccins, het hamsteren … het is allemaal heel vergelijkbaar met de pandemie waar we nu nog middenin zitten.
Wat zie je?
Een belangrijk deel van de collectie heeft te maken met de geneeskunde. Je ziet hele oude en hele nieuwe vindingen zoals kunstnieren, heel recent de kunstmatige alvleesklier, oude longmachines, allerlei geneeskundige gereedschappen en onderdelen van mensen en dieren op ‘sterk water’.
Maar ook andere wetenschappelijke terreinen komen aan bod. Om maar wat te noemen: oude en nieuwe modellen van ons zonnestelsel, telescopen en microscopen, vindingen op het gebied van water, stroom, data en landmeetkunde. Beroemde uitvindingen zie je van bekende wetenschappers als Antoni van Leeuwenhoek, Einstein, Christiaan Huygens, Blaeu en vele anderen.
(Klein)kinderen
Het museum wil graag de nieuwsgierigheid voor wetenschap overbrengen op kinderen. In de mooie binnentuin van het museum is een ‘waterstelsel’ aangebracht waar kinderen met sluizen, bruggen, molens etc. de waterhuishouding kunnen regelen. En in het museum zelf zijn (bijna) altijd wel activiteiten voor kinderen te vinden. Zie hiervoor de website.
Praktisch
- Rijksmuseum Boerhaave ligt in het centrum van Leiden aan de Lange Sint Agnietenstraat 10.
- Op loopafstand van Leiden Centraal Station.
- Dichtstbijzijnde parkeergarage is Lammermarkt.
- Museumkaart is geldig.
- Vooraf kaartje reserveren met tijdslot.
- Tentoonstelling Besmet! loopt t/m 7 augustus 2022.
- Bij de tentoonstelling Besmet! is een zesdelige podcast serie gemaakt
- Ben je toch in Leiden: kijk wat er nog meer te doen is.
De mooiste fietsweekendjes van België
Ontdek de hoogtepunten van België en Vlaanderen & Wallonië op de fiets!
De 100 mooiste e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
Dit artikel is geschreven door:
Geschreven door gastschrijver Marian Wezenbeek.
Woonachtig in Leiden met haar man, de 60 gepasseerd en haar drie jongens de deur uit. Marian is stedenbouwkundige, maar besteedt haar tijd ook heel graag aan reizen, schrijven en fotograferen. In de winter reist ze de wereld rond, in de zomer geniet ze van Nederland. Belevenissen en leuke adresjes verzamelt Marian op haar eigen website.