Fietsroute door De Liemers: langs historische parels

Recreatiegebied De Liemers is een onontdekte regio tussen Nijmegen, Arnhem en Doetinchem en wordt begrensd door de Duitse grens in het zuidoosten. Een ideale regio om per fiets te ontdekken. En dat deden we dan ook! Na wat uitzoekwerk hebben we zelf een fietsroute samengesteld door de regio, dus fiets heerlijk met ons mee. Een mooie route aan de hand van fietsknooppunten, langs tal van historische parels.

Recreatiegebied De Liemers

Fort Pannerden

knooppunt: 80

We starten onze fietstocht met een bezoek aan Fort Pannerden, hier parkeren we ook onze auto. Fort Pannerden is het meest oostelijke fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, gebouwd tussen 1869 en 1871 en strategisch gelegen om de vijanden tegen te houden. De Nieuwe Hollandse Waterlinie staat bovendien sinds juli 2021 op de UNESCO Werelderfgoedlijst en ken je misschien wel van onze Nederland reisgids ‘Vakantie in eigen land’.

Fort Pannerden is in eerste instantie niet eens zo goed te zien, want een groot deel van het fort ligt verscholen. Je zou dan ook niet verwachten dat het maar liefst vijf verdiepingen telt. Vanaf het dak heb je een bijzonder uitzicht over de wateren die hier splitsen: de Waal, Rijn en het Pannerdensch Kanaal.

Landgoed Huis Sevenaer

knooppunt: 88 – 89 – 90 – 7 – 55 – 1 – 52

Een leuk afstapmoment is het stadje Zevenaar, hiervoor rijd je naar knooppunt 52. De fraaie Andreaskerk en de huizen aan de Wittenburgstraat maken dit stadje bijzonder. Met als opvallendste verschijning Landgoed Huis Sevenaer, een voormalige havezate. Het landgoed van deze historische kasteelboerderij is niet openbaar toegankelijk, wel worden er geregeld excursies gegeven. Vanaf de straat kun je een glimp opvangen van het kasteel.

Voor een kop koffie en iets lekkers stap je binnen bij de knusse binnentuin van Eet-Lokaal. Dit restaurant is gelegen in het voormalige Polderhuis van het landgoed. In een ander bijgebouw is een bed & breakfast gevestigd.

Buitengoed de Panoven en Oud-Zevenaar

knooppunt: 1 – 35

Iets ten zuiden van Zevenaar ligt Oud-Zevenaar. Nog voordat je het dorpje binnen fietst, passeer je Buitengoed de Panoven. De aanwezigheid van rivieren – en daarmee klei – in deze regio zorgt al millennia voor een levendige baksteenindustrie. Zelfs de Romeinen hebben stenen in de regio gebakken. De Panoven is een voormalige dakpan- en steenfabriek uit 1850 en kun je nu zien en ervaren als museum. Of, zoals ze zelf graag zeggen, als industrieel erfgoed. Het ziet er nog piekfijn en zeer onderhoudend uit. Er is bovendien een restaurant gevestigd en je kunt er zelfs overnachten.

Naast de kerk van Oud-Zevenaar vind je restaurant Thoen & Thans, waar je lekker kunt lunchen. Kijk zeker nog even achterom wanneer je richting knooppunt 35 fietst, naar het dorpje Babberich. Zo zie je dat Oud-Zevenaar van een afstandje er schitterend bij ligt.

Wandeltip: er is hier een heel mooi klompenpad te bewandelen door het buitengebied van Aerdt, Pannerden en Oud-Zevenaar. Het Rijnstrangenpad van 14 kilometer start bij Thoen & Thans (Kerkweg 10 in Oud-Zevenaar). Vanaf hier volg je de paarse klompjes.

Landgoed Halsaf

knooppunt: 34

In het dorpje Babberich passeer je tussen knooppunt 35 en 34 Landgoed Halsaf. Op slechts een paar kilometer van de Duitse grens staat hier dit van oorsprong middeleeuws kasteel. Een uniek plekje om te overnachten, het is een mooie uitvalsbasis om de regio te ontdekken. Het landgoed stond vroeger bekend als ‘Huis Babberich’ en behoorde zelfs nog een tijdje tot Duitsland.

Kasteel Huis Bergh

knooppunt: 25 – 10 – 85 – 80 – 81

De fietsroute voert verder door een stukje van de gemeente Montferland. Een aantal mooie natuurgebieden verfraaien deze streek. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de Uitkijktoren Hulzenberg te beklimmen. Deze uitkijktoren tref je op korte afstand van knooppunt 85. Het is de moeite waard om hierheen te fietsen of te wandelen.

Tip: lees ook het artikel ‘Het heuvelachtige landschap van Montferland’ van gastschrijver Annemarie.

Een stukje verderop komen we aan bij het stadje ‘s-Heerenberg, waar het vooral draait om het zeer indrukwekkende Kasteel Huis Bergh. Nog voordat je het centrum binnen fietst, staat het kasteel met al zijn pracht op je te wachten. Dit middeleeuwse kasteel is een van de grootste waterburchten van ons land. Je kunt er een mooie wandeling omheen maken, maar ook het kasteel van binnen bezoeken is mogelijk. Binnen in het museum tref je onder andere een grote laat-middeleeuwse kunstverzameling.

Daarnaast is het terras van Kasteel Café Heeren Dubbel de perfecte plek om even uit te rusten en jezelf te trakteren op een stuk taart en koffie. Wandel vervolgens nog door ‘s-Heerenberg zelf en pak de route weer op.

Schipperspoort in Lobith

knooppunt: 80 – 86 – 88 – 3 – 2 – 6 – 15

Je fietst een klein stukje door Duitsland, door het natuurgebied Emmericher Ward. Wanneer je de grens met Nederland weer oversteekt, fiets je meteen het dorp Spijk binnen. Even later fiets je door de Schipperspoort van het aangrenzende dorp Lobith. Van de naam Lobith heb je vast al vaker gehoord, deze plaats staat namelijk bekend als het punt waar de Rijn ons land binnenstroomt. Waarbij overigens meteen opgemerkt: dit is eigenlijk niet correct. Het kleine dorp Spijk (ten oosten van Lobith) ziet toch echt de water van de Rijn als eerste ons land binnenstromen. Maar, terug naar de Schipperspoort Lobith… De Schipperspoort is het enige restant van de burcht Tolhuys, die hier tot in de 17e eeuw heeft gestaan.

Lobberdense Waard

knooppunt: 30 – 96 – 81 – 89 – 88

Het laatste stuk van deze fietsroute door een deel van De Liemers gaat langs recreatieplas De Bijland en een stukje Lobberdense Waard. Uiteraard een mooie kans om op een picknickbank of op een kleedje aan het water bij te komen van de fietsronde. Bij zonnig en warm weer is een frisse duik ook niet verkeerd.

Een bezienswaardigheid op de route zijn de ‘Dikste wilgen van Nederland’. Deze passeer je tussen knooppunten 96 en 81. Sinds een recente stambreuk is de titel helaas niet echt meer in handen van deze schietwilg, die een omvang had van 7,87 meter. Desondanks de moeite waard om even af te stappen. Je moet hiervoor even het fietspad af en ongeveer 50 meter langs een hek lopen om er te komen. De plek is aangegeven met een bord.

Fietsknooppunt route

Onze route zijn we begonnen bij Fort Pannerden, hier kun je gemakkelijk parkeren. Nadat je een bezoek hebt gebracht aan het fort, kun je de fietsroute starten. Onze route start bij knooppunt 80 en gaat vervolgens naar 88, dat is aan de overkant in het dorp Pannerden. Dit knooppunt bereik je met de veerdienst, dus controleer van tevoren wel even of deze vaart. Mocht deze niet varen (of je wenst Fort Pannerden over te slaan) dan hoef je geen pontje te pakken en kun je beter navigeren naar een ander knooppunt op de route.

Vervolgens volg je de knooppunten: 88 – 89 – 90 – 7 – 55 – 1 – 52 (Zevenaar in) – 1 – 35 – 34 – 25 – 10 – 85 – 80 – 81 (‘s-Heerenberg in) – 80 – 86 – 88 – 3 – 2 – 6 – 15 – 30 – 96 – 81 – 89 – 88. Een mooie ronde van zo’n 60 kilometer. Locatie Fort Pannerden: Waaldijk 1 in Doornenburg