Weet je hoe de naam Coevorden is ontstaan? Het heeft iets te maken met koeien. En die koeien moesten de rivier over via een ‘voorde’, een doorwaadbare plaats. Tot zover de inleiding van een fantastische wandeling door de oudste stad van Drenthe, ooit een van de belangrijkste vestingsteden van Nederland. Vandaar ook de naam ‘Vestewandeling’.
We parkeren buiten het centrum bij sportpark ‘De Pampert’. Voldoende ruimte en via de Pampertbrug over de Gracht lopen we het centrum in richting de VVV in het prachtige Arsenaal aan de Haven 2. Hier start onze wandeling langs maar liefst 22 bezienswaardigheden!
Ik ga ze niet allemaal beschrijven. Het boekje met de wandeling die je bij de VVV kunt kopen ‘vertelt’ je alles. Ik neem jullie mee en vertel aan de hand van bijzondere plekken iets meer over de geschiedenis van Coevorden.
Het enige vestingwerk van Drenthe
Van het Arsenaal wandelen we over de George Vancouverbrug. We komen langs het borstbeeld van de voormalige gouverneur-generaal van het toenmalige Nederlands-Indië, (Generaal Van Heutsz), het oude Postkantoor en Villa Marie (gebouwd in Jugendstil) naar het kasteel. Tot 1795 – de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën werd toen opgeheven – de ‘toegangspoort naar Noord-Nederland’. Iedereen moest langs dit enige vestingwerk van Drenthe.
Samen met het Gouverneurshuis heeft het daarna verschillende invullingen gehad, onder andere als gemeentehuis. Nu is het een Fletcher hotel-restaurant. We hebben er uitstekend geluncht! De zalm op toast was magnifiek, net als de geitenkaassalade. En het witte wijntje! Vanaf het terras hadden we prachtig zicht op het park met een scala aan fleurige en kleurige bloemen, een vijver en een paar kanonnen.
De Aleida Kramer Stichting, een voormalig ziekenhuis (1904), mag niet onvermeld blijven. Het kon worden gebouwd uit de nalatenschap van de rijke, maar stille en eenzame, weldoenster mejuffrouw Aleida Kramer. Sinds 1961 staat er een ‘nieuw’ ziekenhuis.
Twee scholen en een park
De toentertijd hoog aangeschreven ‘Vakschool voor Meisjes’ is een imposant gebouw met van binnen een inrichting volgens de stijl van de Amsterdamse School. We hebben een paar jaar in de Amsterdamse Spaarndammerbuurt gewoond die grotendeels in die stijl is gebouwd.
Na een ommetje komen we in het Van Heutszpark, gelegen aan beide zijde van de herkenbare stervormige vestinggracht. Dit park is het ganzendomein (hier vertel ik later meer over). Het monument ‘Ter herdenking van Coevordens ontzet in 1672’ is bijzonder. Het toont schoolmeester Meyndert van der Thijnen. Bedenker van het plan voor het ontzet van Coevorden na de inname door de bisschop van Münster. Hij werd rijkelijk beloond en is zelfs burgemeester geweest.
De 32 meter hoge watertoren uit 1914 zorgde voor stromend water voor alle bewoners van Coevorden. Bij het indrukwekkende gebouw van de voormalige Rijks H.B.S. – nu een appartementencomplex – verlaten we het park, waarna even verderop het witte huis in Jugendstilstijl met Oosterse trekjes onze aandacht trekt.
Toen het een Garnizoensstad was
Het voormalige weeshuis voor voornamelijk soldatenkinderen en de oude garnizoenskazernes brengen ons terug in de 17e eeuw. De Friesestraat was toen een bruisende straat waar de soldaten hun natje en droogje haalden. Nu zijn het de winkels in de vaak nog statige huizen die de straat levendig houden. Opvallend is het huis in renaissance-stijl met hoog in de gevel een meisje in een kort jurkje. Dit is Yvette, de jongste dochter van de voormalige eigenaar Diek (het pand hebben ze onlangs verkocht). Het verving het borstbeeld van Prins Maurits dat tijdens een verbouwing was verdwenen.
Het huidige Café Vancouver in het pand is een verwijzing naar de Canadese stad Vancouver. Vernoemd naar de Engelse kapitein George Vancouver, een nazaat uit het Nederlandse adellijke geslacht Van Coevorden. Net als de George Vancouverbrug bij het Arsenaal.
Van religie tot traditie
In de Kerkstraat lopen we naar de gerestaureerde Synagoge met lerarenwoning. Ooit woonden in Coevorden 270 Joden. Kort voor de Tweede Wereldoorlog waren dat er 142. Ze gingen 2 en 3 oktober 1942 ‘op transport’ naar Westerbork. Er kwamen er maar 16 terug… Teruglopend naar de markt, laten we de Nederlands Hervormde Kerk en het voormalige Raadhuis stilzwijgend voor wat het is.
Ganzenmarkt
Ik noemde eerder de ganzen. Gedurende de vorige eeuw (waarschijnlijk al sinds 1541) was er elke tweede maandag van november een traditionele Ganzenmarkt. Ganzen werden van buiten de stad door ganzenhoedsters naar de markt gebracht waar ze werden verhandeld. Het beeld van ‘Ganzen Geesje’ (1978) op de markt is een eerbetoon. Jaarlijks wordt er rond de eerste maandag in november een ‘Ganzenmarkt-feestweek’ georganiseerd met o.a. de verkiezing van Miss Ganzenhoedster.
Tot slot vanaf de markt de Bentheimerstraat in, met toentertijd aan het einde bij de vestinggracht de Bentheimerpoort. De contouren zijn te zien in de bestrating. In de twee winkelpanden tegenover elkaar zie je 3D-geprinte attributen en delen van de poort die bij opgravingen zijn gevonden. Allemaal goudgekleurd. Verwijzend naar de gouden garnizoenstijden van Coevorden?
Tot slot
Je kunt bij de VVV ook vragen naar de wandeling: ‘Scherven van een stad’. Via tien unieke grote genummerde kunstwerken (te zien op een paar foto’s) kom je ook van alles te weten over de roemruchte geschiedenis van Coevorden.
GRATIS VERZENDING
De 100 leukste dagjes weg voor pensionado’s
Het onbetwiste nummer 1 pensioen boek van Nederland. Een prachtig cadeau, ook voor jezelf.
GRATIS VERZENDING
De 100 mooiste
e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
De 100 leukste dagjes weg voor pensionado’s
Het onbetwiste nummer 1 pensioen boek van Nederland. Een prachtig cadeau, ook voor jezelf.
De 100 mooiste e-bike routes van Nederland
Het meest complete e-bike fietsboek van Nederland. Maar liefst 100 routes in alle provincies.
Dit artikel is geschreven door:
Geschreven door gastschrijver Gert Nonnekes (1956).
Geboren en getogen in Amsterdam. Samen met zijn vrouw is Gert in het prachtige bezit van drie zoons en zes kleinkinderen. Gert trekt er graag op uit in binnen- en buitenland en houdt van fotograferen.
