Dit is een artikel uit de REiSREPORT serie ‘Mijn onvergetelijke reis’. Reiscollega Monique van Papillon Reizen neemt je mee naar haar onvergetelijke reis, door… Burkina Faso.
Senoufoland, here I come!
‘Nee, ik blijf niet in Ouagadougou!’, zeg ik resoluut. ‘Als ik toch in Burkina Faso moet blijven, dan wil ik naar het westen.’ Ik heb gehoord dat het er erg mooi is om te wandelen en daar wil ik meer over weten. Berustend haalt Ibrahim zijn schouders op. Ik zal ook eens een keer gewoon naar hem luisteren. Nee dus, ik ga toch niet in de hoofdstad van Burkina Faso zitten, als ik aan de wandel kan?
West-Afrika verkennen
Je kent dat misschien wel, je bent op reis, denkt te weten waar je heen gaat en ineens is er een externe factor, die je niet voorzien had. Eind 2012 trokken Ibrahim en ik eropuit om meer van West-Afrika te verkennen; we wilden nieuwe bestemmingen toevoegen aan ons reisaanbod. Na een bijzondere reis door Togo en Benin was het tijd om huiswaarts (lees: Ségou, Mali) te keren. Als we op 11 januari 2013 in de namiddag, na een lange reisdag vanuit het noorden van Benin, in Ouagadougou arriveren, heet goede vriend Inno ons op het busstation welkom.
‘Jullie hebben het zeker al gehoord?!’ Het is meer een constatering dan een vraag. Maar nee, we hebben geen benul waar hij het over heeft. ‘Het Franse leger is vandaag Mali binnen gevallen om de opmars van de jihadisten naar het zuiden te stoppen.’
Verbaasd kijken we hem en elkaar aan. Dat was dus de reden dat we tijdens de reis op TV-schermen nieuwsflitsen over Mali voorbij zagen komen. Daar gaat ons plan om de volgende dag door te reizen naar Ségou. Ibrahim besluit dat het veel beter is dat hij eerst poolshoogte gaat nemen. Het is veiliger voor mij om voorlopig in Ouagadougou te blijven, besluit hij.
Op pad met gids Sinaly
Iemand had me op de heenreis een vodje met een naam en telefoonnummer gegeven van een wandelgids in Senoufoland. En spijtig had ik geconstateerd dat die uitstap niet in onze planning paste. Deze onverwachte kans laat ik me niet ontnemen, maar wat ik ook probeer, ik krijg de goede man niet te pakken. Een paar telefoontjes van Ibrahim later is het beklonken en staat er een afspraak met een andere gids gepland.
Mijn verbolgenheid over het feit dat Ibrahim me ‘zijn gids’ opdringt, verdwijnt als sneeuw voor de zon als ik de volgende dag in Banfora Sinaly ontmoet. Kwiek komt hij het terras van het hotel opstappen, waar we afgesproken hebben. Vijftien minuten later zijn de eerste afspraken gemaakt. Ibrahim wordt afgezet bij het busstation en ik stap bij Sinaly achter op de motor. Tot nader order ga ik aan de wandel in Senoufoland!
Ik schuif het lijstje terzijde en vraag wat er verder nog mogelijk is. Waar gingen ze nou juist niet heen?
‘Kijk’, zegt Sinaly ‘deze routes gebruikten we altijd voor toeristen.’ Hij tovert een lijstje met namen van dorpen tevoorschijn voor mogelijke routes, die variëren van een tot enkele dagen. Ik schuif het lijstje terzijde en vraag wat er verder nog mogelijk is. Waar gingen ze nou juist niet heen?
‘Maar Monique, iedereen wil hetzelfde zien!’, roept hij verbaasd uit.
‘Nee, mensen denken dat ze dat willen, omdat ze niet weten wat er verder nog mogelijk is.’
Hij moet even wennen aan het idee en dan beginnen z’n ogen te glimmen. Een kok wordt geregeld, die ook tot taak heeft onze bagage te vervoeren op z’n brommer. We trekken de wandelschoenen aan en we gaan ervoor, niet verder vooruitkijkend dan de dag zelf.
Rondtrekken en kamperen
We zwerven door het gebied met fraaie rotspartijen, uitgestrekte plantages met katoen en cashewnoten, rijstvelden, (stuw)meren en dorpjes, waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Ook de bekendere plekken, waaronder de Pieken van Sindou en het Dogon-achtige troglodietdorp Niansogoni, bezoeken we. De nachten kamperen we afwisselend op familie-erven, op schoolpleinen, in verlaten kampementen en in de natuur.
We komen op plekken waar niet eerder bezoekers voet hebben gezet en ik ervaar zowel de verwondering van de mensen – wat kom je hier nou toch zoeken? – als de immense vrijheid en gastvrijheid. Ik laat me leiden door Sinaly’s kennis van het gebied en de cultuur en hij laat zich keer op keer verrassen door de mogelijkheden, die ik zie.
Speciale momenten
‘Maar Monique, dat doen we echt nooit’, roept hij de eerste dagen nog enkele malen uit, totdat hij er lol in begint te krijgen en paden inslaat, die zelfs hij nog niet eerder heeft bewandeld.
Ik blijk op het juiste moment op de juiste plek te zijn en heb het geluk dat ik de inhuldigingsfestiviteiten voor een burgemeester mag meemaken. En dat ik kan zien hoe een bruid op traditionele wijze naar haar man gebracht wordt; een eer voorbehouden aan meisjes, die als maagd het huwelijk ingaan.
Er wordt gegeten en gezongen en er vloeien tranen van geluk; eindelijk kunnen ze terug naar hun geliefde woestijnstad.
Als Ibrahim een week later groen licht geeft voor mijn terugkeer naar huis ben ik zowel opgelucht dat het in Ségou rustig is gebleven, als teleurgesteld dat er aan mijn tijd in Senoufoland een einde komt.
Ik heb volop genoten van de vele kilometers die we afgelegd hebben en er staan een paar prachtige routes op papier. Tevreden én met het gevoel dat ik hier nog lang niet klaar ben, aanvaard ik de thuisreis. Alvorens door te reizen naar Ségou, vier ik in Bamako (de hoofdstad van Mali) met onze gidsen uit Timboektoe, dat hun stad bevrijd is. Er wordt gegeten en gezongen en er vloeien tranen van geluk; eindelijk kunnen ze terug naar hun geliefde woestijnstad.
In de jaren die volgen blijf ik terugkeren naar het land van de Senoufo. Het is een van die plekken, waar ik me heerlijk kan opladen en even afstand kan nemen van mijn vaak lange dagen achter de computer. Inmiddels hebben we al heel wat klanten meegenomen naar dit fraaie gebied en zijn Sinaly en ik er nog een paar keer op uit getrokken om nieuwe routes uit te testen.
Al schrijvende vergeet ik heel even dat ik dankzij een rondwarend virus achter mijn ieniemini bureau in de woonkamer zit. Op reis door mijn herinneringen ben ik in gedachten aan de wandel in het land van de Senoufo, voel ik de zon op mijn huid en maak ik opnieuw kennis met de prachtige omgeving en de lieve mensen. Ik twijfel er niet aan; ook in de jaren die gaan komen zal ik naar het fraaie westen van Burkina Faso blijven terugkeren.
Over Papillon Reizen
In 2005 verkocht Monique haar appartement en zegde haar baan op. Jarenlang reisde ze over de wereld, waarbij de ene reis leidde tot de andere. Ze zette voet op alle continenten en verloor haar hart aan Mali. Hier werden de ideeën voor Papillon Reizen geboren. Samen met Boureima Kassogue (roepnaam Ibrahim). Geboren en getogen in de Dogon is Ibrahim al sinds zijn jonge jaren werkzaam als gids in zowel de Dogon als de rest van Mali. Inmiddels is Papillon Reizen een gespecialiseerde reisorganisatie en biedt het maatwerkreizen en groepsreizen aan in de West-Afrikaanse landen Mali, Burkina Faso, Togo, Benin, Guinee en Sierra Leone. Een overzicht van deze bijzondere reizen vind je op de website van Papillon Reizen.
Over Mali en Guinee schreef Monique bovendien een mooi reisverhaal in ons boek: Niet-alledaagse bestemmingen.
